نبود طرح جامع گردشگری بزرگترین چالش رونق بومگردی مازندران
در حال حاضر در مازندران بوم گردی به معنای واقعی کلمه اتفاق نیافتاده است و اکنون چیزی به نام بومگردی نداریم بلکه تنها گردشگری مبتنی بر طبیعت در مازندران وجود دارد.
با پایان
یافتن تعطیلات نوروزی که فرصتهای بی شماری در قالب رشد صنعت گردشگری در اختیار
استان مازندران میگذاشت می توان گفت این استان هنوز نتوانسته از تمامی ظرفیتهای
خود برای رونق اقتصاد توام با گردشگری استفاده بهینه کند خصوصا در امر بومگردی و
میزان ورودی گردشگران این حوزه به مازندران این امر مشهودتراست.
به اعتقاد صاحب نظران حوزه گردشگری، توسعه گردشگری بوم گردی باعث
توسعه پایدار، ایجاد اشتغال، رفع فقر و رونق اقتصادی نواحی روستایی کشور می شود و
فعالیتهای آن کارآفرینی و مهاجرت دوباره روستاییان از شهرها به روستاها را به
همراه دارد.
مازندران میتواند یکی از قطبهای بومگردی کشور باشد اما هنوز گرههای
کوری در درون این حوزه در استان وجود دارد که نمیگذارد این پتانسیل بالقوه،
بالفعل شود.
مهدی رمضانزاده، استاد مدیریت جهانگردی، در گفتوگو با خبرنگار
ایسنا، در رابطه با وضعیت بومگردی استان مازندران میگوید: اکوتوریسم یا بومگردی
دارای چهار عنصر کلیدی آموزش، آگاهی، رفتار مسئولانه زیست محیطی و بحث اقتصاد
جوامع محلی است که با توجه به این عناصر، در حال حاضر در مازندران بومگردی به معنای واقعی کلمه اتفاق نیفتاده است و اکنون چیزی به نام بومگردی
نداریم بلکه تنها گردشگری مبتنی بر طبیعت وجود دارد.
به بیان وی، اینکه صرفاً یک سرمایهگذار در یک فضای روستایی یا در
دل طبیعت، اقامتگاهی را ایجاد کند و عدهای با پرداخت هزینه مدتی را در طبیعت
بگذرانند، بومگردی نیست، بلکه این تنها یک اقامت شبانه در طبیعت است. بومگردی
همراه با آموزش فرهنگ بومی، توجه به کشاورزی منطقه، آداب و رسوم سنتی و بومی و
همگام شدن با طبیعت و عدم تخریب محیط زیست است. همچنین چنین فضاهایی با بهبود
معیشت چند خانوار بومی نمیتواند اهداف اقتصادی بومگردی را که کمک به معیشت کل
منطقه است، تأمین کند.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه اکوتوریستها، گردشگرانی آگاه،
فهمیده و با احساس مسئولیت بسیار بالا هستند، میافزاید: این افراد نه تنها نگاه
توهینآمیز به فرهنگ بومی منطقه ندارند، بلکه موجب احیاء آن میشوند، این افراد
موجب تغییر کاربری اراضی نمیشوند همچنین، این افراد نه تنها جامعه بومی و محلی
را با چالشهای زیست محیطی و اقتصادی مواجه نمیکنند بلکه میتوانند به اقتصاد
محلی منطقه کمک کنند. در رابطه با مازندران، این افراد میتوانند، سفیران خوبی
برای گردشگری و وفاداری گردشگر باشند و با تقویت اکوتوریسم مازندران، میتوانند
مازندران را بهعنوان یک برند در بومگردی معرفی کنند.
وی در رابطه با مزایای بومگردی می گوید: بومگردی یک معنای اساساً
مثبت است و در ذات خود چند اصل دارد که یکی از آنها احترام به آداب و رسوم بومی است.
بومگردی بهعنوان یک کاتالیزور میتواند فرهنگ سنتی و بومی را که در زندگی
مدرن امروزی در حال فراموشی و محو شدن است، احیا کند. اکوتوریستها با توجه و
علاقه خود به جشنهای بومی، نوع پوشش محلی، فضاهای روستایی، نوع کشاورزی و صنایع
دستی، موجب حفظ این سنن خواهند شد.
رمضانزاده، بزرگترین و مهمتریم چالش فراروی
توسعه و رونق بومگردی در استان مازندران را، نبود طرح جامعه گردشگری در استان بر
شمرد. به گفته وی، تا زمانی که طرح جامعی در مازندران برای گردشگری وجود نداشته
باشد، نمیتوان پایش جغرافیایی در استان داشت و این به آن معناست که نمیتوان
قابلیتهای بومگردی را در مناطق مختلف استان شناسایی کرد.
وی در ادامه تاکید میکند: یکی از توانمندیهای سازمان میراث فرهنگی
و گردشگری این است که بتواند یک تیم متشکل از پژوهشگران متخصص در این حوزه را
تشکیل دهد و با کمک آنها و با توجه به نیازها و قابلیتهای استان، یک طرح جامع
در زمینه گردشگری تدوین کند؛ با تدوین طرح جامع گردشگری و رفع این چالش، جایگاه هر
منطقه و شهرستان در استان مشخص میشود؛ اینکه هر منطقه در راستای سیاستهای کلان
طرح جامع و با توجه به ظرفیتها و قابلیتهای خاص خود، در خوشه خاصی از بومگردی
تمرکز کند و به برنامههای لازم برای توسعه آن عمل کند، برخی از این خوشهها در
استان مازندران عبارتند از گردشگری روستایی، کشاورزی، کوهنوردی و پرندهنگری.
به گزارش ایسنا، بررسیها نشان میدهد، آنچه اکنون در ارگانهای
متولی امر گردشگری بهعنوان اولویت گردشگری توجه میشود، بحث زیرساختهای
عمرانی است که با توسعه بومگردی در استان کاملاً متفاوت است. بومگردی، سفری
آگاهانه و اخلاقمدارانه در طبیعت است که خود را مسئول حفظ محیط زیست برای نسلهای
آینده، احیا و رونق آداب و رسوم مردم بومی و بهبود معیشت محلی میداند.
توسعه این شاخه از گردشگری، نیازمند همکاری سه بازیگر مهم این عرصه
است: مسئولان و برنامهریزان، اکوتوریستها و مردم بومی منطقه. مسئولان و برنامهریزان
با بسترسازی مناسب، به شناخت، آگاهی، آموزش و توسعه این صنعت کمک خواهند کرد و این
امر موجب رونق اکوتوریسم در استان خواهد شد. اکوتوریستها با رفتار مسئولانه خود
در قبال محیط زیست، اجتماع، فرهنگ و معیشت مردم بومی منطقه منجر به بهبود این امور
خواهند شد و در نهایت، مردم منطقه با توجه به ذینفع بودن در حفظ محیط زیست و
آداب و سنن محلی خود، بهطور خودجوش از این امور حمایت و حفاظت خواهند کرد و
برآیند همه اینها نزدیک شدن به توسعه پایدار خواهد بود.
گزارش از سارا ربیعی خبرنگار ایسنای مازندران
