کد خبر: ۵۱۶۵

معرفی مسجد سلمان؛ از مراکز مذهبی و تاریخی تهران

مسجد سلمان یکی از مکان های مذهبی در منطقه 14 تهران بوده است. این بنا در سال 1332 در دوره ی پهلوی توسط حاج محمد یخچالی ساخته شده است. کاربری مسجد سلمان، مذهبی بوده است و معمار حسین لرزاده، براساس معماری سنتی ایران در راستای ساخت مسجد اقدام نموده است.

تهران مرکز تجمع عرصه های فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و اجتماعی است. این شهر در دوره آقا محمد خان قاجار به عنوان پایتخت کشور ایران انتخاب شد. تهران در سطح دنیا پانزدهمین شهر پرجمعیت به شمار می رود. 

 

یکی از مراکز مذهبی، محبوب و تاریخی تهران، مسجد سلمان بوده است. این مسجد در بخش غربی تهران، خیابان 17 شهریور، حد فاصل کوچه های تشکری و فریدوند قرار داشته است. 

 

عکس مسجد سلمان, مسجد سلمان در تهران, معماری مسجد سلمان

مسجد سلمان در دوره ی پهلوی بنا شده است

 

مسجد سلمان؛ از گذشته تا کنون 

مسجد سلمان در سال 1332 در دوره ی پهلوی، به دستور حاج محمد یخچالی اولنگ تهرانی طراحی شده است. این مسجد نخستین سازه ای بوده است که پس از پر شدن خندق ناصری متعلق به ناصر الدین شاه و تخریب حصار شرقی تهران، در منطقه 14 تهران بنا شد. 

 

پس از حاج محمد یخچالی نوادگان وی به نام های حاج محسن، حاج محمد، حاج شعبان، حاج مصطفی و حسین درریز در طی سالیان متمادی جزو هیئت امناء مسجد سلمان شدند.

 مسجد سلمان کاربری مذهبی داشته است. در سال های ابتدایی ساخت اثر، حاج شیخ رضا سراج امام جماعت مسجد سلیمان شد. زین پس آیت الله سید محمد شجاع الدین خویی، موظف به برگزاری نماز جامع در مسجد سلمان شد.

 

به موجب محبوبیت مسجد سلمان در میان اهالی مردم، مراکز متعددی با عناوین گرمابه سلمان، داروخانه سلمان و بانک ملی شعبه سلمان در اطراف این مرکز مذهبی دایر شدند.

مسجد سلمان در 3 خرداد 1386 با شماره ی 19169 در لیست آثار ملی ایران قرار گرفته است. حدود دو ماه پس از قرار گیری عنوان مسجد سلمان در آثار ملی ایران، هیئت امناء بدون هماهنگی با سازمان گردشگری و میراث فرهنگی ایران دستور تخریب مسجد را صادر نمود.

 

پس از تخریب کامل مسجد سلمان و جان باختن چهار تن از کارگران زیر آوار، اختلافاتی میان هیئت امناء شکل گرفت. از طرفی دیگر سازمان میراث فرهنگی، از عاملین تخریب مسجد شکایت کرد. در طی این فرایند، دستور احداث سازه ی جدید مسجد سلمان در چهار طبقه صادر شد. 


 آدرس مسجد سلمان, زمان بازدید از مسجد سلمان, مسجد سلمان ۱۷ شهریور

معمار مسجد سلمان حسین لرزاده بوده است

 

معماری مسجد سلمان 

معماری مسجد سلمان بر عهده یکی از هنرمندان پر نبوغ ایرانی به نام حسین بن محمد معمار ملقب به حسین لرزاده بوده است. سازه ی اولیه مسجد از ارزش های معماری سنتی ایران اعم از چهار تاقی بهره مند بود. 

چهار تاقی، به یک کالبد با زمینه چهار گوش گفته می شود که حاکی از معماری دوره ساسانی دارد.

 

مسجد سلمان حاصل زحمت حسین لرزاده، عاری از گنبد و مناره بود. با این وجود سقف شبستان مسجد به صورت سه تاق کجاوه ای طراحی شده بود. سقف شبستان به وسیله ی معرق کاشی و آجری در تاق مزین شده بود.

تاق مرکز مسجد بر روی یک چهار ستون تکیه داشت. علاوه بر این، حیاط مسجد به وسیله ی یک خرپایه های فلزی و شیشه پوشش داده شده بود. 

 

یکی از ویژگی های برجسته معماری سنتی ایران که در مسجد سلمان مشهود بود، وجود دو بادگیر است. مسجد سلمان در مساحتی مستطیلی شکل در ابعاد 20 در 42 متر بنا شد. 

مسجد از دو بخش به ظاهر مجزا تشکیل شده بود. یک بخش با عنوان طاق پوش بود که به شبستان مردانه شهرت داشت. بخش طاق پوش از گوشه جنوب غربی آغاز می شد و تا قطر زمین مستطیل شکل امتداد می یافت. 

 

بخش دوم مسجد سلمان، تیرپوش نام داشت. این بخش به شبستان زنانه معروف بود و شامل عبادت گاه مخصوص بانوان و فضاهای خدماتی در اطراف حیاط مسجد می شد. 

 

عکس مسجد سلمان, مسجد سلمان در تهران, معماری مسجد سلمان

معماری مسجد سلمان تلفیقی از معماری سنتی و مدرن است

 

شبستان مردانه مسجد سلمان 

شبستان مردانه مسجد سلمان به وسیله طاق پوشش داده شده بود. این بخش دارای یک طاق اصلی در مرکز پلانی پلیپایی بود. در سه طرف طاق اصلی تویزه هایی تعبیه شده بود و به وسیله ی طاق هایی، از دیواره های بنا محافظت می شد. 



جبهه های مختلف طاق با کاربندی های زیبایی به پلان های نیم دایره ای در خصوص پاکار نیم طاق ها مبدل می شدند. 

شبستان مردانه در ضلع چهارم به ایوان مسجد در ضلع جنوبی غربی صحن راه داشت. ایوان موجود در ضلع جنوبی غربی تنها ایوان مسجد سلمان به شمار می رفت. 

 

شبستان زنانه مسجد سلمان

شبستان زنانه با عنوان فضای تیرپوش شناخته می شد. پس از ورودی در ضلع شمال غربی، فضاهای تیرپوش آغاز می شدند و با چرخش منحصر به فرد در اطراف صحن شکل گرفته بودند.

 

این آرایش به گونه ای طراحی شده بود که نسبت فضاها از یک چهارم شمال غربی به جهت عقربه های ساعت به تدریج افزایش پیدا کرده بود تا در آخر به بیشترین میزان در یک چهارم جنوب غربی که همان شبستان اصلی است، منتهی گردد. 

 

با وجود بهره گیری از تیر آهن در فضای تیرپوش مسجد سلمان، نوعی هماهنگی میان بخش طاق پوش وجود داشته است. همسانی آجر و ملات استفاده شده در بخش شبستان زنانه حاکی از آن دارد که معمار حسین لرزاده، با تلفیقی از ترکیب سازه سنتی و مدرن به خلق بنا مشغول شده است. 

 

آدرس مسجد سلمان, زمان بازدید از مسجد سلمان, مسجد سلمان ۱۷ شهریور

مسجد سلمان از دوبخش مجزای زنانه و مردانه تشکیل شده بود

 

مناسب ترین زمان برای بازدید از مسجد سلمان 

مسجد سلمان در استان تهران قرار دارد. وضعیت اقلیمی تهران، نیمه خشک است. آب و هوای استان تهران تحت تأثیر سه عامل دشت کویر در بخش جنوبی، رشته کوه البرز در شمال و وزش باد های باران زای غربی قرار دارد. 

 

در بخش های مرتفع آب و هوای تهران مرطوب می شود. در مقابل با کاهش ارتفاع، میزان خشکی محیط فزونی می یابد. مسجد سلمان در منطقه 14 تهران قرار دارد. در ماه های پرتردد آب و هوای اطراف مسجد سلمان از منظر کیفیت کاهش پیدا می کند. 

بدین ترتیب در صورتی که قصد دارید برای بازدید از مسجد سلمان عازم سفر به تهران شوید، میزان آلودگی هوا و شرایط جوی آب و هوا را مورد سنجش قرار دهید. 

 

مسیر دسترسی به مسجد سلمان 

استان تهران- خیابان 17 شهریور- بالا تر از میدان خراسان- حد فاصل کوچه های تشکری و فریدوند- مسجد سلمان 

 



Chaptcha
حروفي را كه در تصوير مي‌بينيد عينا در فيلد مقابلش وارد كنيد